Schrijftip #37 Hoe beschrijf je je personages?

In de schrijftipreeks die ik maandelijks op mijn blog deel, heb ik nu een soort mini-serie, namelijk over personages. Ik heb al iets geschreven over het creëren van een personage waar je lezer om geeft en ook iets over de namen voor je personages. Vandaag gaan we het hebben over het beschrijven van je personages.

Uiterlijke kenmerken
De uiterlijke kenmerken van je personage beschrijven kan natuurlijk heel gemakkelijk, bijvoorbeeld zo:

De dertienjarige Noor had bruin, krullend haar, was van gemiddelde lengte en had bruine ogen. Haar gezicht was rond en ze had flaporen. Dat vond ze echter niet leuk en daarom liet ze haar haren daar altijd los overheen hangen.

Op deze manier kan de lezer zich een beeld van Noor vormen, maar of het echt leuk om te lezen is? Het ligt er een beetje aan wat voor boek het is, maar ik vind het zelf meestal niet zo leuk. Ik maak er zelf altijd een sport van om wel aan de lezer duidelijk te maken hoe mijn personages eruitzien, maar niet door een lijstje op te sommen. Bij Fenna en Fleur uit de Samen! serie ging dat best gemakkelijk, omdat de meiden elkaar eigenlijk beschrijven. Het gevolg is dat hints naar de de uiterlijke kenmerken van de personages door het verhaal heen verspreid zijn, dat maakt het voor een illustrator soms wel lastiger om de juiste uiterlijke kenmerken door te voeren in de illustraties (dat is gebeurd bij Julian in de Samen! serie, het was nooit de bedoeling dat hij rood haar zou hebben).

Dus hoe beschrijf je de uiterlijke kenmerken van je personages? Probeer een goed moment te vinden in het verhaal en dump dan ook niet alle kenmerken in één keer. Bijvoorbeeld:

Noor plensde water over haar gezicht en keek haar spiegelbeeld aan. Ze gaf een ruk aan haar bruine krullen, zodat ze over haar oren vielen. Die vreselijke flaporen! Waarom had ze juist die geërfd van haar moeder?

Nu lees je iets over Noors flaporen en haar bruine krullen. Verderop in het verhaal kan je als hint meegeven dat ze bruine ogen heeft en dat ze van gemiddelde lengte is.

Een spiegelscène, zoals ik dat vaak noem, is hier prima voor te gebruiken. Maar je kunt ook dialoog gebruiken om een personage te beschrijven.

‘Jouw krullen zijn echt geweldig, ik wou dat ik ze ook had.’ Melanie trok een sip gezicht en gaf een rukje aan haar eigen, steile haar.
‘Jij hebt tenminste geen flaporen,’ mopperde Noor. ‘En een woeste krullenbos temmen in de ochtend, is ook niet mijn favoriete klusje.’

Karaktereigenschappen
Natuurlijk hebben personages niet alleen uiterlijke kenmerken, ook hun karaktereigenschappen worden beschreven in het verhaal. En dan is er één tip heel belangrijk: Show, don’t tell. Laat het dus zien, in plaats van dat je het vertelt. Bijvoorbeeld:

Casper was het dapperste jongetje op aarde, vs Zonder aarzelen liep Casper het brandende huis in, om zijn jongere zusje te redden.

Of:

Rosa was bang aangelegd, vs ‘Ik ben echt een angsthaas,’ biechtte Rosa op.

Voor het beschrijven van personages, kan je altijd ideeën opdoen bij andere schrijvers. Wat vind jij zelf leuk om te lezen? Hoe doet zo’n auteur dat? Hoe kan jij dat toepassen op je eigen personages?

Niet elk personage hoeft beschreven te worden
Net zoals niet elk personage een naam hoeft te krijgen, hoeft ook niet elk personage uitgebreid beschreven te worden. Van de overbuurjongen die drie keer ter sprake komt in het verhaal, hoef je geen volledige beschrijving te geven. Tenzij een van de personages verliefd op hem is en hem razend knap vindt, dan is het misschien wel een goed idee, maar ik denk dat hij dan wel vaker ter sprake komt in het verhaal. En dan kan je heel makkelijk in dialoog laten merken hoe hij eruit ziet.

Wees consistent
Wat heel belangrijk is in de uiterlijke kenmerken van je personage, is dat je consistent bent. Maar daarvoor heb je al een personagedossier gemaakt, zodat je je niet meer vergist in het uiterlijk of karakter van je personage.

Het ‘huiswerk’ voor deze keer: bedenk minstens vijf manieren om het uiterlijk van een personage te beschrijven (en je hebt er al twee cadeau gekregen ;-)).

Liefs,

Mirjam