Schrijftip #39 ‘Save the cat!’ verhaalstructuur

We onderbreken de schrijftipreeks voor een superbelangrijke schrijftip waar ik zelf heel veel aan heb gehad. Ongeveer een jaar ontdekte ik de ‘Save the cat! story structure’ en sindsdien is plotten en een verhaal bedenken niet meer hetzelfde geweest. Vooral voor mijn project ‘De stad’ was het van belang, maar ook voor De liefdesformule: liefde tot de macht oneindig en mijn nieuwe project De Appelhoeve heb ik gebruik gemaakt van deze methode. Hoog tijd om uit te leggen wat het inhoud.

Save the cat!
Voor zo ver ik weet komt deze verhaalstructuur uit het boek Save the cat! writes a novel en ik moet eerlijk bekennen dat ik het boek (tot het moment dat ik dit bericht schrijf) niet gelezen heb. Ik heb het e-book echter nadat ik deze zinnen typte aangeschaft, omdat dat natuurlijk wel moet 😉 Save the cat! komt uit de filmwereld en zo wordt het moment genoemd dat de held van het verhaal iets doet waardoor je hem of haar meteen aardig vindt. Dat kan het redden van een kat zijn, of de buurvrouw helpen oversteken. Ook in boeken is het handig om zo’n moment te hebben aan het begin van het verhaal, dat je personage iets doet waardoor je hem aardig vindt 😉

De Save the cat! verhaal structuur heeft maar liefst 15 punten die belangrijk zijn en samen met de 3-Act structuur helpt het mij dus gigantisch om verhalen te plotten. Bij elk punt staat op welk percentage van het verhaal dit ongeveer moet voorkomen en ik leg iets meer uit over wat er bedoeld wordt.

1. Openingsbeeld (0-1%)
   Dit zijn meestal de eerste twee alinea’s of de eerste scène die iets van de wereld waar het personage in leeft en de sfeer neerzetten.
2. Thema vaststellen (5%)
   Het thema waar het verhaal om draait wordt vastgesteld. Dat hoeft voor de lezer niet heel groots en duidelijk te zijn, maar een hint ernaar mag wel. Zo heb ik in een van de eerste hoofdstukken van No fear Roos heel erg bang laten zijn voor de dood, dat is een thema dat later in het verhaal terugkwam.
3. Set-up (1-10%)
   De gewone wereld van het hoofdpersonage wordt als het ware gebouwd. Je leest wat hij/zij in het dagelijks leven doet.
4. De catalysator (10%)
   Dit wordt ook wel ’the inciting incident’ genoemd, het moment waarop alles voor je personage verandert. Dit moet op maximaal 10% van het verhaal plaatsvinden.
5. Debat (10-20%)
   Je personage beleeft een innerlijk conflict als reactie op de catalysator. Gaat hij/zij voor comfort of de onbekende uitdaging die de catalysator biedt aan?
6. Splitsen in twee (20%)
   Op dit punt maakt het personage de definitieve beslissing om het conflict aan te gaan en begint aan zijn/haar reis, waarbij hij/zij de bekende wereld achter zich laat. In No fear heeft Roos niet echt de keuze, maar gaat ze na haar diagnose glutenvrij eten.
7. B-Story (22%)
   Een ondersteunend karakter of subplot wordt geïntroduceerd. Het biedt ondersteuning aan het hoofdverhaal. Het kan een reflectie zijn of contrast van het hoofdthema.
8. Fun and games (20-50%)
   Het hoofdpersonage ervaart opwinding, avontuur en succes als ze zich door de ‘nieuwe wereld’ navigeren. Bij Roos is dit bijvoorbeeld het moment dat het een stuk beter met haar lijkt te gaan na de start van het glutenvrije dieet.
9. Midpoint (50%)
   Op de helft verandert er vaak iets in het verhaal. Een grote plottwist volgt of een verandering van richting dat het verhaal naar de climax brengt.
10. De slechteriken komen dichterbij (50-75%)
    Er komen meer uitdagingen voor het hoofdpersonages, teleurstellingen en de antagonist laat ook van zich horen. In het geval van Roos zijn het allerlei teleurstellingen die ze ervaart in het glutenvrije leven.
11. Alles is verloren (75%)
    Het verhaal komt op een punt dat het lijkt dat de antagonist aan de winnende hand is. Het conflict lijkt onoverwinnelijk en het personage weet niet wat hij/zij moet doen. De piek in Roos’ verhaal, ze maakt een glutenfout en ervaart vervolgens heel veel angst.
12. De donkere nacht van de ziel (75-80%)
    Het hoofdpersonage komt in de put terecht, weet niet wat hij/zij moet doen en vecht een innerlijke strijd uit. Ik vind de beschrijving van dit punt zo tof trouwens. Ze reflecteren op hun handelen, voelen zich gedesillusioneerd en weten niet wat ze verder moeten doen.
13. Splitsen in drie (80%)
    Er komt een nieuwe ‘openbaring’ voor het hoofdpersonage, een uitweg uit de ellende waar hij/zij zich in bevindt.
14. De finale (80-99%)
    Het hoofdpersonage komt de belangrijkste uitdaging van het verhaal onder ogen.
15. Het laatste beeld (99-100%)
    Het moment dat je ziet hoe het hoofdpersonage is veranderd door het verhaal heen.

Ik heb misschien niet overal heel uitgebreid beschreven hoe het werkt en ook niet overal een duidelijk voorbeeld bij. Het zou duidelijker zijn als ik het aan de hand van De stad kon doen, omdat ik daarbij echt gebruik heb gemaakt van deze periode. Maar dat kan natuurlijk niet zonder spoilers te geven en omdat dit boek nog niet is verschenen, doe ik dat toch maar niet 😉 Daarnaast kan ik natuurlijk niet letterlijk dit boek citeren, allereerst omdat ik het nog niet gelezen heb, maar ook i.v.m. copyright 😉

Moet elk verhaal precies aan deze stappen voldoen om een goed verhaal te zijn? Zeker niet! Maar het kan een schrijver heel erg helpen om zijn/haar verhaal of plot naast deze structuur te leggen. Voor mijn eerste boek in De Appelhoeve heb ik de volgorde iets aangepast en zelfs scènes toegevoegd nadat ik het verhaal naast deze structuur heb gelegd, om ervoor te zorgen dat het nog beter wordt.

De opdracht voor deze keer: leg jouw verhaal naast deze verhaalstructuur en verbeter waar je vindt dat het nodig is 😉

Liefs,

Mirjam