Herschrijftips #4 Herschrijven op microniveau

Eigenlijk was het de bedoeling dat dit bericht afgelopen zaterdag al online kwam, maar daar is dus niets meer van terecht gekomen. Gelukkig heb ik vandaag wel het bericht over het herschrijven van je manuscript op microniveau voor je. Over deze stap in het herschrijfproces heb ik al vaker iets verteld, ook op Instagram, maar ik vind het toch makkelijk om het in een overzicht te hebben.

Microniveau
Bij het herschrijven op microniveau kijk ik naar kleine details. Ik heb dan bijzondere aandacht voor:

• Storende woordherhaling
• Dialoogaanduidingen: is het echt nodig om aan te geven wie wat zegt?
• Lopen de zinnen goed en lekker door?
• Spel- en grammatica fouten

Doordat de grote lijn van het verhaal klopt, heeft het zin om deze kleine dingen aan te pakken.

Printen
Ook deze stap begint met het printen van het manuscript, hoewel ik het niet altijd doe. Bij het herschrijven van No worries hoefde ik op macroniveau nauwelijks iets te wijzigen, dus besloot ik het manuscript op microniveau op hetzelfde printje te doen. De reden dat ik meestal het verhaal nog een keer print is dat iedere toevoeging ervoor kan zorgen dat het op microniveau herschreven moet worden.

Storende woordherhaling
Tijdens het doorlezen van het verhaal voor het herschrijven op macroniveau ben ik vaak al een aantal woorden tegengekomen die ik veel gebruik. Bij dialoogaanduiding is dat bijvoorbeeld zei, zuchtte, plaagde. Ook begin ik (te) vaak zinnen met maar, of heb ik soms veel zinnen achter elkaar die met hetzelfde woord beginnen (bijvoorbeeld ‘ze’). Voor een fijnere leeservaring pas ik dat vaak aan. Op die manier krijg je ook een andere ritme in zinnen.

Voorbeeld: Fenna liep naar haar kluisje. Ze draaide de sleutel om en pakte de boeken die ze nodig had voor de volgende dag. Ze sloot de deur met een klap en hees haar tas op haar rug.
Herschreven versie: Fenna slenterde naar haar kluisje. Ze draaide de sleutel om en pakte de boeken die ze nodig had voor de volgende dag. Met een klap sloot ze de deur en vervolgens hees ze haar tas op haar rug.

De storende woordherhaling is meestal het gevolg van heel snel willen schrijven. Ik wil de eerste versie zo snel mogelijk op papier hebben en dan vind ik het niet zo belangrijk om erover na te denken hoe ik mijn zinnen beginnen. Uiteraard probeer ik erop te letten, maar als het ten koste gaat van de flow doe ik het liever niet.

Markeerstiften
De woorden waarvan ik weet dat ze veel voorkomen in mijn manuscripten schrijf ik op een briefje, elk achter een kleur van een (markeer)stift. Tegenwoordig gebruik ik daar stabilomarkers voor, die heb ik in genoeg verschillende kleuren. Tijdens het doorlezen markeer ik het woord als ik het tegen kom en zo kan ik in één oogopslag zien hoe vaak een woord wordt gebruikt op een bladzijde. Een zin die met ‘maar’ begint’ omcirkel ik meestal met een pen, evenals zinnen die met ‘ze’ beginnen.

Herschrijven
Het verschilt een beetje per manuscript of ik het hoofdstuk voor hoofdstuk doorneem en na elk hoofdstuk de wijzigingen in het document verwerk, of dat ik eerst een heleboel hoofdstukken op microniveau doorneem en daarna de wijzigingen verwerk. Het hangt een beetje van mijn stemming af.

Controle door website
Er is ook een website die telt hoe vaak elk woord in je manuscript voorkomt, via Corien Oranje heb ik deze site ontdekt en ik heb ‘m bij No worries ook gebruikt. Dat lijkt op zichzelf gezien een makkelijke oplossing, maar ik wil liever het hele manuscript zelf doorlezen. De website wijst je namelijk niet op zinnen die niet lekker lopen, of dat zinnen te vaak met ‘maar’ beginnen. Wellicht dat AI in de toekomst hier wel bij kan helpen, maar ik zou zelf het herschrijven niet aan een robot overlaten. Ik vind de website wel fijn voor de laatste check. Zo kwam ik erachter dat ik een bepaald woord (ben inmiddels vergeten welk woord, maar het was een opvallende) wel erg vaak gebruikte in No worries. Dat aantal heb ik toen drastisch verminderd, maar doordat het verspreid over het hele boek stond was minder duidelijk dat het vaak voorkwam.

Favoriete onderdeel?
Zoals je al weet is herschrijven niet mijn favoriete gedeelte van het schrijfproces, maar het herschrijven op microniveau vind ik altijd wel leuk. Dat komt ook omdat ik dan met mijn markeerstiften in de weer kan en daar word ik blij van. Ook is het een overzichtelijkere klus dan herschrijven op macroniveau, als je op 50% van het doornemen bent, ben je meestal ook op 50% van de werkzaamheden. Dat hoeft bij macroniveau niet zo te zijn, want het kan maar zo dat je in de eerste hoofdstukken niet veel hebt hoeven herschrijven, maar bij de laatste hoofdstukken dat wel moet doen. Bij het microniveau is het wat evenrediger verdeeld – mits je hoofdstukken ongeveer even lang zijn 😉

Lijkt herschrijven op microniveau jou ook leuker dan macroniveau, of niet?

Liefs,

Mirjam

Kom me volgen op social media

• 
• 
• 
•